Een slechte combinatie: vuurwerk en paarden. Wat een rotgevoel als je je paard ziet flippen door vuurwerkangst en je er niks aan kunt doen. Zodra je begin december de eerste dreun, boemm en fieuw-fieuw in de verte hoort bekruipt je een lichte buikpijn, een steen in je maag die pas weggaat als alles zo eind januari weer terug bij normaal is. Hoe help je jouw paard om beter bij zichzelf te blijven en de rust te bewaren tijdens de knallen? Kan Creatief Lichaamsbewustzijn Trainen (CLT) je paard helpen? In deze blog vind je ons masterplan tegen vuurwerkangst bij paarden.
DE VOORBEREIDING
Wel of geen supplementen geven?
Veel paarden hebben baat bij (tijdig starten met) stressverlagende natuurlijke supplementen. Begin hier ruim van tevoren mee, begin december is voor de meeste middelen op tijd. Bijvoorbeeld het merk Phytonics heeft een stappenplan voor vuurwerkangst, met natuurlijke rustgevende supplementen. Ook bestaan er Bach Rescue Remedy druppels voor dieren. Onze ervaring is dat deze middelen het scherpe randje van de stress af kunnen halen, maar verwacht er geen wonderen van en pas ook de rest van je management en je training aan! Vuurwerkangst vraagt een holistische aanpak.
Let wel op: medicatie en supplementen zijn iets heel anders! Medicatie die versuffend of zelfs verlammend werkt is ongeschikt voor dieren. Een dier kan er ogenschijnlijk rustig bij staan/liggen, maar kan simpelweg niet meer normaal bewegen en reageren. Van binnen ervaart hij dezelfde paniek als zonder deze medicatie, maar hij kan het niet uiten vanwege de spierverslappers. Dit is een traumatische ervaring en wil je je dier niet aandoen. Kies daarom altijd voor een natuurlijk supplement dat niet verlamt of versuft.
Trainen op stressregulatie en focus
Het allermooist is natuurlijk als je paard leert omgaan met stress en hij zijn spanning goed kan reguleren zonder in paniek te raken. Dat vuurwerk spannend is kun je niet wegnemen, maar hoe je paard met spanning omgaat kun je wél beïnvloeden! Belangrijk is dat je daar op tijd mee begint, hoe eerder hoe beter. Maar als je dit leest een paar dagen voor oudejaarsavond: alle beetjes helpen, begin er in elk geval mee! Voor een goede stressregulatie zijn meerdere dingen van belang, waaronder het kunnen focussen op iets wat dichtbij is en een actieve mindset waarin het paard aanwezig blijft en eerder nieuwsgierig reageert dan door te vluchten.
- Opgebouwde spanning loslaten met bodywork
Het loslaten van opgebouwde spanning kun je heel fijn oefenen met behulp van bodywork. Door specifieke aanrakingsoefeningen en heel lichte massage kun je de stress-emmer van je paard laten leeglopen. Hoe minder stress in zijn emmertje, hoe kleiner de kans dat de boel overstroomt en stress uit de hand loopt. Zoek bijvoorbeeld op ‘Masterson Method’ op YouTube en/of schaf het boek ‘Beyond Horse Massage’ aan van Jim Masterson. Hij legt uit hoe je bodywork kunt inzetten om je paard direct te helpen spanning loslaten en ontspannen. Niet alleen nuttig voor oud en nieuw natuurlijk, maar ook de rest van het jaar.
- Focus en eigen motivatie geeft rust
Wat super goed werkt is het brein van je paard iets te geven om op te ‘kauwen’, zoals een hond met een kluif. In plaats van all over the place te zijn, bezig te zijn met alle enge geluiden en daardoor in paniek te raken, kun je je paard helpen om aanwezig te blijven met behulp van targettraining. Het doel is dat je paard bezig is met een puzzeltje of een opdrachtje wat hij leuk vindt en hem iets oplevert, waardoor hij blijft nadenken en zijn brein minder snel in de vecht/ vlucht/ bevries modus gaat.
Wanneer je dit regelmatig oefent en je paard hier plezier aan beleeft, óók in situaties die een tikkeltje spannend zijn (!), wordt er een heel nieuw netwerk in het brein aangelegd. Dat betekent dat je paard hierdoor leert om anders met spanning om te gaan. Het brein leert als het ware een nieuwe reflex, een nieuwe go-to voor als het spannend wordt. Naast dat dit je paard GIGA van pas komt tijdens oudejaarsavond en gedoe met vuurwerk, pluk je hier natuurlijk ook de rest van het jaar de vruchten van!
- De combinatie van targettraining en lichaamsbewustzijn is dus ideaal!
Super effectief en ideaal is een combinatie van enerzijds de positieve focus van targettraining en anderzijds het aarden, in het lichaam zakken en lichaamsbewustzijn vergroten. Best of both worlds! Als je paard goed in z’n lijf zit, heel lichaamsbewust is en helemaal op zichzelf kan vertrouwen is hij rustiger en heeft hij minder stress. Dat komt omdat het paard als vluchtdier een extra grote behoefte heeft aan controle over zijn lijf, voor zijn basisgevoel van veiligheid.
Er bestaat een complete werkwijze rondom dit thema: Creatief Lichaamsbewustzijn Trainen (kortweg CLT)! Je traint door middel van positieve bekrachtiging allerlei leuke oefeningen (met en zonder materialen) die je paard helpen in zijn lijf te zakken en super handig en lichaamsbewust te worden. Je traint dit met je paard vanuit interne motivatie, waardoor het leren veel sneller gaat dan wanneer je pressure & release zou gebruiken (druk geven). Hoe eerder je met CLT oefeningen begint, hoe groter de kans dat je paard tijdens oudejaarsavond beter met spanning kan omgaan. Maar zelfs als je pas kortgeleden begonnen bent, kun je al verschil merken.
Instinct ‘herschrijven’
Om je paard te leren rustig te blijven (en zelfs nieuwsgierig te worden en plezier te beleven!) in situaties die in principe onnatuurlijk voor hem zijn, ‘herschrijf’ je als het ware een stukje van zijn instinct. Je wilt van ‘iets nieuws of spannends = wegrennen!’, naar ‘iets nieuws of spannends = altijd de moeite waard om even te kijken hoe ik daar plezier aan kan beleven!’. In plaats van te vechten/ vluchten/ bevriezen, leer je je paard dus dat aanwezig blijven en de situatie naar zijn hand zetten iets oplevert! (Méér dan wegrennen!) Dit nieuwe patroon slijt zich in het brein van je paard en helpt hem in spannende situaties. Creatief Lichaamsbewustzijn Trainen (CLT) is een super fijne werkwijze om je paard hierbij te helpen!
OP OUDEJAARSAVOND
Zet je je paard binnen of buiten tijdens de knallen?
Natuurlijk is het niet realistisch om je paard de hele maand december angstvallig binnen te houden. Zo lang mogelijk gewoon in de bekende routine blijven werkt voor de meeste paarden het beste. Hoe meer tijd je paard buiten doorbrengt met zijn vrienden en hooi om op te kauwen, hoe relaxter hij zal zijn. Opgekropte energie of frustratie vanwege een wijziging in de routine zorgt alleen maar voor (veel) extra stress. Kortom: in principe houd je je paard zo lang mogelijk gewoon buiten.
Op oudejaarsavond zelf zal het van de omgeving afhangen waar je goed aan doet. Een stabiele kudde die de ruimte heeft en alleen vuurwerk in de verte hoort, zal zich buiten echt het beste voelen. Een vluchtdier wordt van nature niet rustig als hij bij angst opgesloten zit en niet van zich af kan kijken. Zelf hebben wij onze paarden buiten staan, ook met oud en nieuw. Komt het vuurwerk dichtbij of is het om een andere reden te gevaarlijk voor jouw paarden om buiten te blijven, dan zet je je paard natuurlijk wel binnen (of verhuis je je paard tijdelijk naar een rustige locatie).
Moet ik bij mijn paard zijn op oudejaarsavond?
Zelf zit ik niet lekker als het vuurwerk losbarst en ik niet weet hoe het buiten met mijn paarden gaat. Meestal doen ze het hartstikke goed en staan ze op het meest open stuk van ons paddock paradise te luisteren naar het vuurwerk, wachtend tot het voorbij is. Maar dat wil ik wel graag met eigen ogen zien :-).
Zorg dat je zelf bij je paarden aanwezig kunt zijn of dat er iemand anders bij ze is. Het fijnst is om ook voor jezelf iets fijns te regelen zoals een vuurkorf met marshmallows, iets lekkers te eten en te drinken of jouw special someone met een glaasje bubbels. Het is niet zinvol om enorm te focussen op je paarden of de hele tijd hun aandacht te vragen. Laat ze lekker met rust en zorg dat ze veel hooi hebben om op te kauwen. Het is slim om vlak voor 12 uur iets ‘nieuws’ te geven, zoals vers (extra lekker) hooi, bakken slobber, nieuwe knaagtakken of iets anders waar je paarden dol op zijn. Dat geeft net even die afleiding die je om 12 uur kunt gebruiken.
Waarschuwing
Hoe goedbedoeld ook: ga NOOIT zomaar tussen je paarden in de stal of paddock staan als het vuurwerk losbarst. Als je paarden in paniek raken kunnen ze een ongeluk veroorzaken. Je kunt jezelf nuttiger maken door voor de omheining bij je paarden in de buurt te blijven en rustig te blijven. Houd je paard niet aan een halster vast en raak hem niet aan tijdens hevig vuurwerk. Je aanwezigheid in combinatie met je voorbereidingen is voldoende. Ook je CLT oefeningen, targettraining en bodywork is op oudejaarsavond om 12 uur NIET verstandig.
NA OUDEJAARSAVOND
The day after
Over vuurwerkangst en de voorbereiding op oudejaarsavond is al veel geschreven, maar minstens even belangrijk is het om je paard wat nazorg te geven. Laat je paard in de dagen en weken na oud en nieuw rustig bijkomen. Pas je training aan, vraag even wat minder van je paard. Plan alvast een fijne massage, cranio-sacraal of lymfedrainagebehandeling voor je paard in januari zodat hij de opgebouwde spanning ook weer kwijtraakt. En ga lekker verder met bodyworken en Creatief Lichaamsbewustzijn Trainen! Hoe veerkrachtiger je paard en hoe leger het stress-emmertje, hoe fijner je paard zich voelt. Ook voor jezelf is dit een fijne manier om het nieuwe jaar in te gaan!
Samenvatting- Het Masterplan:
Tekst van de afbeelding
1) Houd zo lang mogelijk vast aan de routines die je paard kent, en houd je paarden zo veel en zo lang mogelijk buiten. Een opgefokt of gefrustreerd paard onder een glazen stolp gaat zeker geen goede ervaring hebben tijdens oudejaarsavond.
2) Verdiep je al in november in de mogelijkheden om je paard op een natuurlijke manier met supplementen te ondersteunen. Begin in de eerste week van december met het geven van milde, natuurlijke, rustgevende middelen.
3) Ga bodyworken met je paard! Help hem om opgebouwde spanning los te laten en zorg voor een ‘snelweg naar ontspanning’ (dus: dat ontspannen een gewoonte wordt). Spanning opbouwen is één, maar het net zo gemakkelijk weer loslaten is iets wat je met je paard moet oefenen. Besteed hier tijd aan! (N.B.: Wees voorzichtig met het aanraken van je paard op oudejaarsavond, denk om je veiligheid.)
4) Gebruik Creatief Lichaamsbewustzijn Trainen (CLT) om je paard te helpen zijn vluchtinstinct minder snel in te zetten in spannende situaties. Met behulp van CLT leer je hem om juist aanwezig te blijven, nieuwsgierig te zijn, te blijven nadenken en zich niet te verliezen in spanning of paniek. Je paard krijgt meer zelfvertrouwen, meer lichaamsbewustzijn en zal anders leren omgaan met spanning! (N.B.: Werk niet met materialen op oudejaarsavond, denk om de veiligheid.)
OP OUDEJAARSAVOND
5) Ga verstandig om met het gebruik van een radio, als je daarvoor kiest. Zorg dat de radio voor je paarden geen reden van overprikkeling of stress wordt, en laat je paarden niet alleen achter met de radio (hard) aan.
6) Zorg dat je zelf of iemand anders bij je paard in de buurt is om 12 uur. Zorg voor veel hooi voor je paard en eventueel wat te knagen zoals wilgentakken. Het is slim om vlak voor 12 uur iets ‘nieuws’ te geven, zoals vers (extra lekker) hooi, bakken slobber, nieuwe knaagtakken of iets anders waar je paarden dol op zijn. Dat geeft net even die afleiding die je om 12 uur kunt gebruiken.
7) Geef ook jezelf iets fijns te doen, waardoor jouw uitstraling zo normaal mogelijk blijft. Iets lekkers te eten of drinken, een vuurkorf met marshmallows of iets anders wat je prettig en gezellig vindt kan jou helpen om zelf rustig te blijven. Je wilt geen hyperfocus op je paard, maar er wel voor hem zijn. Geef je paard het gevoel dat het een rare avond mag zijn, maar dat er genoeg fijne dingen zijn die jullie beide rustig maken en plezier geven.
NA OUDEJAARSAVOND
8) Plan een nazorgperiode in de dagen of weken na oud en nieuw. Rustiger aan doen, samen bodyworken en gezellig Creatief Lichaamsbewustzijn Trainen. Gun je paard de tijd om te herstellen en de spanning los te laten, en weer in een normaal rust- en slaapritme te komen. Je kunt alvast een afspraak inplannen voor bijv. een cranio-sacraal behandeling, een massage of lymfedrainage in januari, zodat je paard beter herstelt. Bouw daarna weer rustig op met (buiten) rijden en de rest van je training.
Happy new year!
0 Reacties op "Vuurwerkangst bij paarden"